Bügün, yeni 22-May seher shu yer waqti saet 7:50 te ürümchining saybagh rayonida zenjirsiman partlash yüz bérip köp adem ölgen we yarilanghan.
Xitay hökümet terep élan qilghan toluqsiz melumatlar we dunyadiki nopuzluq taratqularning bügünki xewerlirige qarighanda, eng az bolghanda 31 adem ölüp, 90 nechche ademning yarilanghanliqi melum.
Xongkong téléwiziye istansisining xongkongdiki xitay kishilik hoquq herikiti merkizi teminligen uchurgha asasen tarqatqan xewiride, mezkur weqede az dégende 300 ge yéqin ademning ölgen we yarilanghanliqini ilgiri sürmekte. Xewerde déyilishiche, jép aptomobillarning birige bayraq qadalghanliqi melum, emma bayraqning renggi we éniq uchuri heqqide héchqandaq chüshenche bérilmigen.
Shinxwa agéntliqining xewirige qarighanda, bügünki zenjirsiman partlitish ürümchi shehirining saybagh rayonigha jaylashqan xelq baghchisining shimaliy kochisidiki etigenlik bazarda yüz bergen.
Melum bolushiche, nomur taxtisi ésilmighan ikki dane dala aptomobili etigen saet 7:50 te mezkur kochining shimalidin jenubigha qarap oqtek kirip kelgen. Oxshimighan menbelerning bayanlirigha qarighanda, ikki jip aldigha uchrighanlarni dessitip mangghan, aptomobildikiler sirtqa qaritip partlatquch buyum tashlighan we kocha rishatkilirini bösüp ötüp, axiri aptomobil bilen bille biraqla partlighan. Partlashtin kélip chiqqan zilzile we is-Tütek xéli yiraqlargha qeder tesir körsetken.
Biz mezkur weqening tepsilati heqqide tepsiliy uchurgha érishish üchün ürümchidiki saqchi idariliri we hökümet orunlirigha köp qétim téléfon qilghan bolsaqmu, lékin ular téléfonni qobul qilmidi yaki soallirimizgha jawab bérishni ret qildi.
Saybagh rayonluq hökümetning bir xitay ayal xadimi bu heqte soallirimizgha jawab bérelmeydighanliqini, buni yuqiri derijilik kadirlardin sorishimizni tekitlep téléfonni qoyuwetti.
Ürümchi tik quduq saqchixanisining bir xadimi téléfonimizni qobul qilghan bolsimu, lékin weqening tepsilati heqqide éghiz échishni ret qildi.
Shinjang islam institutining nöwetchilik qiliwatqan bir amanliq xadimi téléfonimizni qobul qilghan bolsimu, lékin weqe heqqide téximu ilgirilep uchur bérishke jüret qilalmidi.
Téléfonimizni qobul qilghan ürümchidiki uyghur ahaliliridin biri bügün mezkur weqe heqqide kishilerdin we ürümchi radiosidin anglighanliqini, emma tepsilati heqqide xewirining yoqluqini bildürdi.
Partlash weqesi yüz bérishi bilenla xitay dölet reisi shi jinping derhal inkas qayturup, «eng téz sürette déloni pash qilip, térrorchilargha ejellik zerbe bérish» heqqide körsetme bergen.
Xitay jamaet xewpsizlik ministirliqining ministiri, xitay memliketlik térrorluqqa qarshi turush rehberlik guruppisining bashliqi go shéngkun bügün mexsus guruppa bilen ürümchige yétip kelgen. Uyghur aptonom rayonluq jamaet xewpsizlik nazariti minglighan saqchi we qoralliq küchlerni heriketlendürüp weqe gumandarlirini tutush üchün tor yayghan.
Radioyimizning igilishiche, bügün xitay ölkilirige xizmet, tijaret, sayahet we bashqa sewebler bilen seper qilghan uyghurlar herqaysi ayrodrom we poyiz istansilirida qattiq tekshürülgen. Uyghur yoluchilar ayrip qélinip, hetta ayaghlirigha qeder saldurulup tekshürülgen.
Bügün shangxey ayrodromida bir uyghur yash xitay saqchilirining bu xil tengsiz muamilisi we yolsiz qilmishigha qattiq naraziliq bildürüp, saqchilargha naraziliq bildürgen.
U xitay saqchilirigha «shinjangdiki 20 milyondin artuq xelqning hemmisi térrorchimu? bombini men partlattimmu? néme üchün xenzularning ayighini saldurup tekshürmey méni tekshürisiler? men uyghur bolghanliqim üchün kemsitishke uchrishim kérekmu? mendin kechürüm sorishinglar kérek!» dep ünlük towlighan.
U yene, xitay saqchilirigha munularni bildürgen: «silerning bu xil milliy kemsitish qilmishinglar emeliyette mushundaq partlitish hadisilirining yüz bérishini keltürüp chiqiriwatidu!»
جاۋاب يېزىش